
EX 70-080 IJlst, Nij Ylostins
samenwerkende Architekten- en Ingenieursbureaus Nijenhuis en Ebbinge, Timmer, Van Manen en Zwart en ir. Thieme te Haren, 1970-1972
architect samenwerkende Architekten- en Ingenieursbureaus Nijenhuis en Ebbinge, Timmer, Van Manen en Zwart en ir. Thieme te Haren
opdrachtgever Stichting Bejaardenzorg IJlst en omstreken
realisatie 1970 – 1972
adres Ylostinslaan 1, IJlst
programma 59 appartementen voor 1- of 2-personen en ondersteundende ruimten
Beschrijving van het plan
In de regio IJlst, een dorp onder Sneek, was midden jaren ’60 nog geen speciale woonvoorziening voor ouderen. Door krotopruiming werd het probleem urgenter. In de jaren ‘50 en ‘60 waren seniorencentra vaak hoogbouwplannen met kleine kamertjes aan lange gangen of galerijen met gemeenschappelijke keukens. Men greep de kans aan om het ditmaal anders te doen. Met de opzet en bouwwijze van het nieuwe wooncentrum wilde men ouderen in staat stellen langer zelfstandig te blijven wonen, waardoor zij optimaal en zo lang mogelijk in de samenleving kunnen blijven functioneren.
Ten eerste was het wooncentrum niet alleen voor ouderen bedoeld. Het plan gaat uit van een woning die geschikt is voor kleine huishoudens, echtparen zowel als alleenstaanden, senioren zowel als jongeren. De oude plattelandsbewoners wilde men op de begane grond laten wonen, de overige categorieën waren met name op de verdieping gedacht. Door de woning te voorzien van een keuken kon men ook langer zelfstandig wonen.
In totaal omvat het plan 59 ‘wooneenheden’ deels gegroepeerd langs `binnenstraatjes’, deels rond een patio. Deze overdekte binnenstraatjes waren meer dan een gang en waren bedoeld om het contact en te bevorderen. Ze waren dan ook openbaar toegankelijk.
Aan de patio waren nevenfuncties gelegen die ook een betekenis voor de omgeving zouden moeten krijgen, zoals een groene kruispost en een (afzonderlijk verhuurbare) recreatiezaal; een openbare bibliotheekruimte en een bescheiden keuken voor distributie en eventueel —in bijzondere gevallen — bereiden van maaltijden; wasserette, knutselruimte, kof eshop en kiosk.
De woning kende 2 type plattegronden: met rechte wanden en met geknikte wanden. Naast de keuken was een exibele hobbyruimte, een zgn. marge gebied, die met een vouwwand kon worden afgesloten. Verder onderscheidden de woningen zich van normale woningen door het ontbreken van drempels en de aanleg van een alarmbel in de slaapkamer en badkamer.
Reden van predicering
Dit plan kende experimentele kenmerken voor zowel de woning, woonvorm en woonomgeving. Wat betreft de woning gold een voorkeur voor het geknikte woningtype boven het rechte woningtype. Overigens wordt de exibele indeling met de schuifwand niet genoemd in de toelichting. Wat betreft de woonvorm werd de beweeglijke schakeling genoemd en het wisselend pro el van de semi-openbare binnenstraatjes. Ook de multifunctionele opzet van het geheel, met bewoning, niet uitsluitend door senioren maar ook door andere kleine gezinnen. Wat betreft de woonomgeving, werd speciaal de inpassing in de situatie van een bestaande boomgaard genoemd.