EX 72-140 Zoetermeer, Woondekken

Beschrijving van het plan

De Bergenbuurt is onderdeel van de wijk Meerzicht in Zoetermeer.
Na protest tegen hoogbouwplannen voor deze plek werden nieuwe plannen gemaakt. Het uitgangspunt van de hoge dichtheid blijft overeind, die nu moet worden gehaald met compacte laagbouw- structuren. Daarop werd het principe van dubbelgrondgebruik door
de gemeentelijke stedenbouwkundigen bedacht en een plan voor
het eerste woondek van Nederland ontwikkeld. Vergelijkbaar met
de hedendaagse Engineer&Build-aanbestedingsprocedure werden partijen gevraagd daarmee een ontwerp te maken. Uiteindelijk werd aan potentiële kopers de keuze tussen dit plan en één van de Dura met INBO voorgelegd. De bewoners kozen voor het plan van de Stichting Bevordering Eigen Woningbezit van de architect Ton Alberts en een lokale aannemer. Later in het proces hebben de goed georganiseerde aspirant-kopers nog een andere grotere aannemer afgedwongen. Alberts zou vervolgens via de opdracht voor het wijkcentrum voor Meerzicht naam gaan maken met organische architectuur.

Binnen het plan zijn 3 typen woningen te onderscheiden: de dekwoningen aan de rand van het woondek, de patiowoningen bovenop het dek en de veldwoningen aan autovrije straatjes eromheen. Doordat de kap van de eengezinswoningen laag
begint worden de woonstraatjes op het dek gekenmerkt door kleinschaligheid. Om de koopwoningen betaalbaar voor een ieder
te maken is een aantal veldwoningen casco opgeleverd. De parkeer- kelders liggen ongeveer 80 centimeter onder het maaiveld en de tuinen van de aangrenzende woningen zijn met de vrijgekomen grond 80 centimeter opgehoogd. Uit dit niveauverschil vloeit het split-level woningtype voort, waardoor de randen van de parkeerkelder aan het zicht zijn onttrokken. Alle woningen, dus ook de veldwoningen die niet direct aan het dek gekoppeld zijn, hebben een garage onder het woondek. De dek- en patiowoningen hebben naast een entree op dekniveau ook een toegang vanuit de garage. Bezoekers kunnen hun auto parkeren op parkeervelden bij de entree van het woondek.

Door het dubbel grondgebruik is ondanks de relatief hoge dichtheid een vrij groot aaneengesloten openbaar groengebied ontstaan, die volgens het ‘ecologisch principe’ zou worden aangelegd. Het plan werd pas
laat in het proces ingediend; toen het werd toegekend was de bouw al begonnen. Het is meer vanuit publicitair oogpunt aangevraagd, dan dat de subsidie nodig was. Het is het eerste koopproject geworden dat het predicaat Experimentele Woningbouw verkreeg.

Reden van predicering

Het plan is gepredikeerd voor het aan het plan ten grondslag liggende streven naar een ander ruimtegebruik met de principiële scheiding tussen voetgangers en rijverkeer, met behoud van de mogelijkheid de auto bij de woning te stallen. De commissie verwachtte ook dat door de ondergrondse garage te gebruiken als fundering van bovengelegen woningen deze op zich dure oplossing kostenbesparingen met zich meebracht. Als derde bijzonderheid kan gelden, dat door concentratie van bebouwing en door dubbel grondgebruik meer openbaar groen kon worden ontworpen, waaraan bovendien een bijzonder karakter zal worden gegeven.

De adviescommissie heeft bij de beoordeling van het plan echter
wel bedenkingen bij aspecten als vandalisme, het onderhoud van de vrijhangende leidingen, het beheer en de juridische problemen bij de eigendomsgrenzen.