EX 73-162 Gouda, Bloemendaal-Oost

Beschrijving van het plan

Het plan in de uitbreidingswijk Bloemendaal behoort tot het zogeheten project Woning en Woonmilieu van de provincie Zuid-Holland, dat vier gemeenten de gelegenheid bood om een experimentele woonwijk te ontwikkelen, ondersteund met subsidie en deskundige begeleiding. Bloemendaal, direct aan de A12 ten noorden van het centrum gelegen, was onderdeel van het nieuwe structuurplan Gouda 2000 uit 1970, dat een reactie was op de stedenbouw uit de wederopbouwperiode.

De architecten maken voor het ontwerp gebruik van hun ervaring
bij de Stichting Architecten Research (SAR). De SAR-methode wordt gekenmerkt door standaardisatie van de maatvoering en van een gestructureerd ontwerpproces waarin toekomstige bewoners een rol hebben in de planvorming. Terwijl de afmetingen van de wijken en de woningen grotendeels vastliggen – beukmaat 4,80 m – zijn er voor de invulling verschillende alternatieven. In een inspraakprocedure praten twee groepen geselecteerde bewoners mee over het stedenbouwkundig plan. Ook worden 4 modelwoningen gebouwd.

Het gepredikeerde plan bestaat uit drie buurten, elk met een
eigen karakter. De Hoevenbuurt bestaat uit koopwoningen met
een uitgewassen grind-gevelbeplating. Hier wordt het ontwerp
door inspraak op een aantal punten sterk gewijzigd. Zo willen de kopers graag hun auto voor de deur kunnen zetten. Dit leidt tot
een ingrijpende aanpassing: een opzet van woningen rondom woonpleintjes met auto’s op eigen erf en een carport. Ook kiest men hier voor dakpannen in plaats van de goedkoper ogende golfplaten.

In de Hoefbuurt en de Zoombuurt worden huurwoningen gebouwd. De inspraakprocedure gaat minder ver en het oorspronkelijke plan blijft zonder grote veranderingen overeind. In de Zoombuurt staan stroken laagbouwwoningen, in de Hoefbuurt middelhoogbouw in korte blokje van 4 lagen. De lessenaarsdaken én de voor- en achtergevels van de woningen zijn bekleed met eternit golfplaten. De auto’s staan niet
voor de deur maar op gemeenschappelijke parkeerplaatsen, waardoor de straatpro elen smal zijn gebleven. De bedoeling was hiermee het onderlinge contact en de gemeenschapszin te bevorderen.

Ten behoeve van toekomstige uitbreidingen wordt bij de huur- woningen zowel aan de voor- als achterzijde alvast de fundering meegestort. Een deel van de woningen zou casco worden opgeleverd, met een standaard-inbouwpakket door de bewoners zelf in te delen.

Reden van predicering

De gevolgde ontwerpprocedure met inspraakgroepen was in dit
project van belang in de predikering door de commissie. De steden- bouwkundige uitwerking vond de commissie niet erg overtuigend. Er was weinig samenhang tussen de 3 plandelen en bestaande elementen waren niet in het plan opgenomen. Onderdelen als pleintjes en wandel- routes leken wat toevallig ingepast. Het belang van dit experiment zat in de variatie in woningen die was bereikt binnen 1 ontwerpstramien,
de keuzemogelijkheden die daardoor ontstonden en de verkavelings- varianten die in overleg met bewoners waren gekozen. De zorg die werd besteed aan de relatie tussen woning en directe woonomgeving via de plaatsing van bergingen en carports was wel van belang. Een ander belangrijk onderdeel vormden de experimenten op het gebied van aanpasbaarheid: de alvast aangebrachte fundering voor mogelijke uitbreidingen, de toepassing van casco-woningen in de verhuursector (met gebruik van een standaard inbouwpakket) en het zoeken naar juridische en nanciële regelingen om dit mogelijk te maken.