EX 76-270 Marken, Vijfhoek
H.W.M. Hupkes ism. architectenbureau A.Alberts, 1978-1981
architect H.W.M. Hupkes ism. architectenbureau A.Alberts
opdrachtgever Stichting voor Anker
realisatie 1978 – 1981
adres Hoogkamplaan, Marken
programma 28 wonigwetwoningen voor senioren
Beschrijving van het plan
Henk Hupkes is een Rotterdamse architect die in de wederopbouw- periode verschillende Hervormde kerken heeft gebouwd, waaronder een aantal die gemeentelijk monument zijn geworden als de Marcuskerk in de Voorhof, Delft. In 1971 bouwt hij voor de Christengemeenschap, een aan de antroposo e gelieerd kerkgenootschap, in Amsterdam- Buitenveldert een samenkomstgebouw in organische, veelhoekige stijl. In diezelfde periode maakt hij een plan voor een bejaardencentrum in Rotterdam-Lombardijen gebaseerd op woonunits met een zeshoekige grondvorm, waarschijnlijk dezelfde competitie die gewonnen werd door het plan Zonnetrap (EX 76-263).
Hij realiseert midden jaren ‘70 een sporthal met een vijfhoekige vorm op het voormalige visserseiland Marken. Na het gereedkomen van de verbinding met het vasteland in 1957, groeit de bevolking van Marken gestaag. Er wordt behoorlijk wat gebouwd, mogelijk ook met het zicht op de plannen voor de inpoldering van de Markerwaard. Midden jaren ‘70 worden er naast de sportzaal, een buurthuis en een school gerealiseerd.
De woningen zijn gelegen op het terrein van het bejaardentehuis
uit 1968 in een wederopbouwbuurtje ten noorden van de haven. Gekoppeld met een droogloop aan het hoofdgebouw liggen drie blokjes beneden-bovenwoningen voor zelfstandige bewoning
door senioren of alleenstaanden: een blokje aan de noordzijde (12 eenpersoonswoningen) en twee blokjes met iets grotere woningen
aan de zuidzijde (2 x 8 tweepersoonswoningen). De bovenwoningen worden ontsloten door middel van open galerijen. In het hoofdgebouw bevinden zich de liften.
De woningen hebben een zeshoekige grondvorm die ontstaat door
2 in elkaar grijpende vijhoeken. Door de schakeling ontstaan intieme voorpleintjes. Zij bevatten een woon-/eetkamer – al dan niet met
een loggia – een open keuken, een slaapkamer, een doucheruimte
en een grote berging, die ook als hobbyruimte is te benutten. De bovenwoningen beschikken over een balkon, de benedenwoningen over een klein terras. Het oppervlak van de eenpersoonswoning bedraagt ongeveer 45 m2, dat van de woning voor twee personen ongeveer 60 m2; de indeling van de plattegronden van beide woningen is nagenoeg gelijk. De woningen worden afgedekt met een flauw zadeldak. Het veelhoekige motief komt terug in de vorm van de raamkozijnen. In de toelichting op het ontwerp gaf Hupkes aan met deze vormen een doorbreking te bewerkstelligen van de rechthoek als ‘verstarde basis’ voor de woningplattegrond.
Reden van predicering
Het experimentele element van dit project zijn de woningen zelf.
De Adviescommissie verwachtte er veel van: bijzondere ruimtelijke kwaliteiten, de relatie binnen-buiten en de gevarieerde mogelijkheden voor de inrichting. Ze vraagt zich wel af of je bejaarden wel een plezier doet met zo’n afwijkende woning. Maar dat hoorde eigenlijk ook bij het experiment.
De commissie komt nog met de suggestie om een loggia als buitenruimte in het volume op te nemen als bij een schakeling
twee woonkamers naar elkaar toe komen te liggen. Wat betreft
de vormgeving, is de commissie minder gecharmeerd van de scheefhoekige vensters, ondanks dat ze wel begrijpen hoe die uit de (antroposo sche) gedachtegang van de architect volgen.
Met geen woord wordt er verder gerept over de speci eke context die het eiland Marken biedt met zijn karakteristieke houten huisjes.
